Mówiąc o żyzności gleby mamy na myśli jej zdolność do zaspokajania potrzeb życiowych roślin. Im lepsze warunki do wzrostu będą miały rośliny, tym lepiej będą plonować. Jeśli zastanawiamy się, czy gleba w naszym ogródku jest żyzna, wystarczy spojrzeć na to, jakie wydaje plony. Duże plony o wysokiej jakości będą wskazywały na żyzną glebę. Jednak gdy plon jest niewielki, to warto przyjrzeć się pewnym czynnikom, które wpływają na żyzność gleby i spróbować ją poprawić.
Cenna próchnica
Najważniejszym czynnikiem decydującym o żyzności gleby jest próchnica. Powstaje ona w wyniku przekształcenia szczątków organicznych przez organizmy glebowe oraz niewielkie kręgowce np. dżdżownice. Aby warstwę próchnicy stale utrzymywać w glebie, należy systematycznie dostarczać jej świeżą materię organiczną. Dzięki próchnicy glebowej rośliny mają stały dostęp do łatwo przyswajalnych składników pokarmowych, co pozytywnie wpływa również na większe namnażanie mikroorganizmów glebowych.
Pożyteczne mikroorganizmy glebowe
Mikroorganizmy glebowe to kolejny ważny parametr żyzności gleby. Im żyźniejsza gleba, tym aktywność biologiczna jest wyższa. Mikroorganizmy, poza tym, że regenerują żyzność gleby, to jeszcze wydzielają witaminy, enzymy i inne substancje, które są wchłaniane przez rośliny. Zatem o dostępności w glebie składników pokarmowych dla roślin, będzie również decydowała ilość mikroorganizmów w glebie.
Naturalne nawozy i nieprzekopywanie gleby
W utrzymaniu dobrej kondycji gleby warto stosować również naturalne nawozy organiczne, czyli nawozy pochodzenia roślinnego i zwierzęcego np. gnojówka, obornik, kompost. Nawozy te oprócz dużej ilości materii organicznej, dostarczą glebie także cennych substancji pokarmowych.
Dużo korzyści niesie także stosowanie międzyplonów, inaczej śródplonów lub poplonów, czyli roślin wysiewanych między dwoma plonami, które można wykorzystać jako zielony nawóz. Taka roślinność pozostawiona na grządkach na okres jesienno-zimowy będzie chroniła glebę przed erozją wodną oraz wietrzną. Rośliny na zielony nawóz można również zebrać i wymieszać z glebą, aby wzbogacić ją w składniki organiczne lub materiał ten przeznaczyć na kompost.
Istotny wpływ na zawartość substancji organicznej w glebie ma również właściwa uprawa i stosowanie zmianowania, czyli prawidłowego następstwa roślin. Jeśli chodzi o uprawę roślin, to należy do minimum ograniczyć zabiegi ingerujące w glebę. Należy stosować je w takiej ilości, żeby stworzyć roślinom korzystne warunki do wzrostu. Dlatego też coraz większą popularność zyskują grządki bez przekopywania. Aby je założyć, wystarczy jesienią przykryć glebę kompostem i ściółką. Resztą zajmą się dżdżownice, które do wiosny przeniosą składniki kompostu w głąb gleby. Przekopywanie gleby nie jest zatem konieczną czynnością, gdyż jest ona naturalnie wzruszana przez żyjące w niej np. krety czy nornice.