Moje początki z naturalnym ogrodnictwem
Posiadanie własnego ogrodu to marzenie wielu z nas. Własne ekologiczne warzywa, do których uprawy nie używa się nawozów sztucznych, są wręcz na wagę złota. Nic dziwnego, że tak wiele ludzi zaczyna interesować się uprawą roślin jadalnych, szczególnie warzyw. Jeśli oprócz warzyw w ogródku zdecydujemy się posadzić kilka drzew i krzewów owocowych, to możemy liczyć na naprawdę obfite i zdrowe plony dla całej rodziny. W myśl tej zasady zdecydowaliśmy się założyć ogród permakulturowy. I choć od wielu lat uprawiamy warzywa na własne potrzeby, to początkowy tradycyjny sposób uprawy nie przynosił nam tyle korzyści, aż do momentu, kiedy zdecydowaliśmy się zmienić klasyczny ogród w permakulturowy.
Jak stworzyć ogród permakulturowy
Najważniejszą zasadą takiego sposobu uprawy ziemi, jest działanie w zgodzie z naturą. Ogród ma być zatem prowadzony w sposób zrównoważony z poszanowaniem praw natury, zasobów naturalnych oraz zwierząt, zamieszkujących na stałe nasze ogrody. W ogrodnictwie permakulturowym nie przekopuje się ziemi. Gleba jest siedliskiem mikroorganizmów oraz mniejszych zwierząt, które w niej żyją. Zatem przekopywanie gleby w ogrodzie powoduje, że na jakiś czas życie w glebie zamiera. Organizmy beztlenowe żyjące pod powierzchnią gleby, w wyniku kopania dostają się na powierzchnię i zamierają. Podobnie dzieje się z organizmami, które żyją na powierzchni ziemi i są przysypywane ziemią – również giną. Więc, gdy nie odwracamy gleby, nie niszczymy jej.
Dlaczego warto ściółkować?
Kolejną ważną zasadą prowadzenia ogrodu w permakulturze jest ściółkowanie powierzchni gleby. Ściółką może być np. skoszona trawa, słoma, siano lub każda inna materia organiczna. Ściółkę układa się na grządce, na której uprawiamy rośliny. Warstwa powinna być na tyle gruba (ok. 10 cm), żeby szczelnie przykrywała glebę. Korzyści ze ściółkowania są ogromne. Przede wszystkim ściółka ogranicza rozwój i wzrost chwastów, a przez to pozwala nam oszczędzić wiele pracy w ogrodzie. Nie oznacza to, że po zastosowaniu ściółki chwastów w ogóle nie będzie. Początkowo chwasty będą się pojawiać, ale będzie ich zdecydowanie mniej i łatwiej będzie można je plewić. Dzięki ściółkowaniu możemy ograniczyć również podlewanie. Kolejną zaletą jest to, że poprzez powolny rozkład, ściółka staje się źródłem próchnicy i wzbogaca glebę w składniki pokarmowe dla roślin. Dlatego też odpowiednia grubość ściółki sprawia, że nie ma potrzeby stosowania dodatkowego nawożenia gleby. Natomiast jeśli i tak chcemy ją dodatkowo wzbogacić, to możemy użyć do tego naturalnych nawozów takich jak np. kompost, czy obornik.
Allelopatia w ogrodzie
Jeżeli chodzi o rozmieszczenie roślin, to można się posłużyć w tym celu allelopatią, czyli wzajemnymi zależnościami pomiędzy roślinami. Na jej podstawie możemy się dowiedzieć, które gatunki będą na siebie pozytywnie oddziaływać (i te należałoby posadzić obok siebie), a których lepiej nie sadzić bliskiej odległości. Co do pozostałej roślinności, jaką chcemy wprowadzić do ogrodu, to należy zadbać, aby nie odbiegała ona od lokalnej przyrody. W końcu ma to być naturalny ogród albo chociaż jak najbardziej zbliżony do naturalnego. Zatem roślinność powinna być odpowiednio dobrana do siedliska, tak by miała zapewniona optymalne warunki do wzrostu.
Zdjęcia z pierwszego roku uprawy warzyw
Jak widać, uprawianie permakultury nie wymaga jakichś wielkich nakładów pracy. Korzyści z takiego zdrowego ogrodu są wiec na wyciągnięcie ręki i nie wymagają zbytniej ingerencji człowieka w naturę.
Ogrodnictwo permakulturowe
Istotne jest również dążenie do jak największej bioróżnorodności, a więc w ogrodzie warzywnym powinny pojawić się też różne gatunki roślin, ziół i kwiatów. Tak jak w naturze, gdzie obok siebie rośnie wiele roślin, które w różny sposób na siebie oddziałują, tak i w naszym ogrodzie powinny się takie znaleźć. Większa bioróżnorodność ogólnie wpływa na poprawę klimatu ogrodu, jego oprawę wizualną oraz tworzy atrakcyjny ekosystem dla owadów, ptaków i innych pożytecznych zwierząt. W naszym ogrodzie staramy się stworzyć właśnie jak najlepsze warunki dla ptaków i owadów, które są naszymi sprzymierzeńcami w walce ze szkodnikami. W myśl zasad permakultury nie stosujemy żadnych chemicznych środków do ochrony i zwalczania szkodników roślin. O ptaki zatem dbamy przez cały rok. Znajdą one u nas rośliny, którymi mogą się pożywić oraz budki lęgowe, w których mogą zamieszkać. Zimą natomiast przy większych mrozach, dokarmiamy je. Dla mniejszych sprzymierzeńców mamy domki dla owadów.
Jak wygląda prowadzenie ogrodu permakulturowego w praktyce?
Odkąd zaczęliśmy uprawiać grządki permakulturowe, znacznie polepszyła się jakość i struktura gleby, która przed zastosowaniem permakulturowego ogrodnictwa była piaszczysta, słaba i mimo różnych prób użyźniania jej, nie dawała obfitych zbiorów. Po pierwszym sezonie z permakulturą plony były rzeczywiście większe, a ponieważ grządki były regularnie ściółkowane, pracy przy wyrywaniu chwastów i pielęgnacji ogrodu było znacznie mniej.
Moja pierwsza grządka permakulturowa powstała w taki sposób, że sznurkiem wytyczyłam kształt okręgu i uformowałam koło oraz pierwsze wały w kształcie półokręgów. Po wysianiu nasion grządkę przykryłam ściółką ze słomy. W kolejnych latach nasz permakulturowy ogród zdążył znacznie się powiększyć. Pomiędzy grządkami i rabatami pojawiło się niewielkie oczko wodne. Początkowo było otoczone wyłącznie roślinami jadalnymi, z czasem zaczęliśmy sadzić wokół niego także inne rośliny, co stworzyło bardzo przyjemne rekreacyjne miejsce do przebywania. Nasz piękny ogród cieszy oko przez cały rok. Daje nam ogromną satysfakcję i co najważniejsze zdrowe, własne warzywa. Obecnie mamy dwa ogrody, jeden na działce, a drugi w miejscu stałego zamieszkania.
Jeśli również chcesz zacząć swoją przygodę i założyć ogród permakulturowy, to jak najbardziej polecamy takie rozwiązanie. Nawet początkujący ogrodnik doskonale poradzi sobie z uprawą takiego ogrodu. Jeśli chcesz się zainspirować, to znajdziesz u nas również wpisy o podobnej tematyce:
Korzyści z permakulturowego ogrodu
Uprawa ziemniaków w permakulturze
Zdjęcia ogrodu po kilku latach
